Dünya Barista Şampiyonundan Ödüllü Chemex Tarifi

Pour-over, "elle dökerek demleme" anlamına gelir. Pour-over kahveler filtre kağıdı, kahve ve suyun bir demleme ekipmanıyla (örneğin V60, Chemex veya Kalita Wave) birleştirilmesiyle yapılır. Yani pour-over demleme metotları kahve üzerine sıcak suyun kontrollü bir şekilde dökülmesi esasına dayanır.

Chemex, tüm dünyada en sık tüketilen pour over kahve demleme yöntemlerinden ve en popüler kahve ekipmanlarından birinin ismidir.

Anisah'ın pour-over kahve demleme metotları serisinde spot ışıklarımızı dünyanın en çok kullanılan pour-over kahve ekipmanlarından olan Chemex'in üzerine tutuyoruz. Bu yazımızda Chemex'in kullanım rehberine ve dünya barista şampiyonu James Hoffmann'ın ödüllü Chemex kahve tarifine göz atacağız!

Not: Evinizde hassas terazi yoksa diğer bütün kahve çeşitlerinde olduğu gibi Chemex kahveniz de birçok açıdan sorunlu olacaktır. Nasıl ki basketbolda saniyeler çok önemliyse; hemen her kahve tarifinde de kullanılan kahve ve suyun gramajı çok önemlidir. Bu bağlamda evinizde barista ve kafe kalitesinde kahveler yapabilmenin ilk şartı hassas teraziye sahip olmaktır.

Chemex Nedir ve Ne İşe Yarar?

Chemex, laboratuvar camı kalitesindeki tek parça dayanıklı camdan üretilen estetik ve fonksiyonel bir tasarıma sahip pour-over kahve demleme ekipmanıdır. Chemex'te kullanılan cam, kahvenize herhangi bir istenmeyen tat veya kimyasal karışmasını engelleyerek kahvenin doğal aromalarını muhafaza eder.

Laboratuvar kağıdı temel alınarak tasarlanan Chemex filtre kağıtları ise kötü yağları, acılığı (bitter), asiditeyi ve kahve tortuları ortadan kaldırmak için dizayn edilmiştir.

Tek parça camdan oluşan Chemex'in üst kısmı filtre kağıdını yerleştirmek için geniş bir hazne şeklindedir. Chemex'in alt kısmı ise demlenen kahveyi toplamak için sürahi şeklinde tasarlanmıştır.

Ayrıca Chemex; kalın filtre kağıdı sayesinde, kahvedeki yağları ve ince partikülleri tutarak daha berrak ve "smooth" bir kahve elde etmenizi sağlar.

Chemex Kahve Ekipmanının Kısa Tarihi

Chemex, 1941 yılında Alman kimyager Dr. Peter Schlumbohm tarafından icat edilen ve estetik tasarımıyla dikkat çeken bir kahve demleme ekipmanıdır. Schlumbohm, kariyeri boyunca 300'ün üzerinde patent almış ve gündelik hayatta sıkça kullanılan nesneleri daha işlevsel hale getirmeyi amaçlamıştır. Chemex, bu çabaların bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. 

Öte yandan 1958 yılında, Illinois Teknoloji Enstitüsü'ndeki tasarımcılar, Chemex'i "modern zamanların en iyi tasarlanmış ürünlerinden biri" olarak seçmiştir. Ayrıca Chemex, New York'taki dünyaca ünlü Modern Sanat Müzesi'nin (MoMA) koleksiyonunda da yer almaktadır.

Chemex ve Hario V60 Arasındaki Farklar

Chemex Nasıl Kullanılır?

Chemex'te kahve demlenirken tipik olarak 1:16 kahve-su oranı (coffee-water ratio) kullanılır. Yani her bir gram kahveye 16 katı kadar su eklenir. Örneğin Chemex'e 500 gram su ekleyecekseniz 30 gram kahve kullanmalısınız. Evinizde kahve değirmeni varsa çekirdeklerinizi orta-iri (medium-coarse) öğütmelisiniz. Öğütülmüş kahve satın alacaksanız siparişinizi Chemex için istediğinizi söylerseniz kahve firmanız size orta-iri öğütülmüş kahve gönderecektir.

Öte yandan Chemex'te kahve demlerken önce Chemex filtresini yerleştirip sıcak suyla durulamalısınız. Bu durulama işlemi sonucunda hem filtredeki kağıt tadı azalacaktır, hem de Chemex'i ısıtmış (pre-heat) olacaksınız. Ardından Chemex'teki suyu boşalmalısınız. Sonrasında öğütülmüş kahveyi filtreye yerleştirip yüzeyi düzleştirmelisiniz. Ardından 500 ml suyun yaklaşık %12-15'ini yani 60-75 ml'sini tüm kahve parçacıklarını ıslatacak şekilde dairesel hareketle üzerine dökmelisiniz. Bu işlemden sonra 30-45 saniye kadar beklemeli ve dairesel hareketlerle 300 ml'ye ulaşana kadar ikinci parti suyu dökmelisiniz. Ardından biraz daha bekleyip kalan suyu eklemelisiniz. Suyun tamamını ekledikten sonra bir kaşık yardımıyla kahveyi önce saat yönünde sonra tersi yönde karıştırmalısınız.  

Evde Chemex kahve yapmak ilk bakışta oldukça kompleks gelebilir fakat birkaç pratikten sonra evinizde barista kalitesinde Chemex demleyebilirsiniz.

Dünya Barista Şampiyonu James Hoffmann'ın Ödüllü Chemex Tarifi

Dünyanın en ünlü kahve gurusu ve Dünya Barista Şampiyonu olan James Hoffmann'ın Chemex için özel bir tarifi vardır. James Hoffmann; bu ödüllü tarifini 3 adıma bölmüştür:

1. Kahve-su (coffee-water ratio) oranını belirleyin
2. Chemex filtre kağıdını yerleştirin ve sıcak suyla durulayın
3. Kahveyi ekleme ve bloom zamanı
   

Adım 1: Kahve-su (coffee-water ratio) oranını belirleyin

Her kahve tarifinde olduğu gibi Chemex'te kahve demlerken yapılması gereken ilk şey tarifte ne kadar kahve ve ne kadar su kullanılacağını belirlemek olmalıdır.

Chemex'te kahve demlerken 1:16 kahve su oranı kullanılır. Yani her bir gram kahveye 16 gram su eklenir. Örneğin büyük bir Chemex'iniz varsa ve 1 litre su kullanacaksınız yaklaşık 60 gram da öğütülmüş kahve kullanmalısınız. Aynı mantıkla 500 gram su için 30 gram kahve kullanmalısınız.

Kısacası Chemex'te kahve demlemenin ilk adımı 500 gram su ve 30 gram kahve çekirdeği (veya öğütülmüş kahve) tartmak olmalıdır.

Not: Chemex için ideal öğütme boyutu orta-iri (medium-coarse). Evinizde kahve değirmeni varsa çekirdeklerinizi orta-iri (medium-coarse) öğütmelisiniz. Değirmeniniz yoksa kahve firmanıza "çekirdekleri Chemex'e uygun şekilde öğütülmüş istiyorum" demeniz yeterli olacaktır.

Adım 2: Chemex filtre kağıdını yerleştirin ve sıcak suyla durulayın

Chemex kahve demleme ekipmanının özel bir filtre kağıdı vardır. Chemex filtre kağıdı önceden katlanmış ve konik bir formdadır. Bu kağıt çeyrek daire gibi katlanarak dörtlü bir yapı oluşturur ve Chemex'in ağzına tam oturur.

Öte yandan V60 gibi kahve demleme metotlarına aşina olanlar bilir. Kağıt filtrelerde kahvenize buram buram kağıt filtre tadı gelebilmektedir. Ve bu kötü tat kahve severler için büyük bir sorundur. Ayrıca Chemex'in kağıt filtresi yaklaşık 4.5 gramken filtre kahvelerde ve v60'ta kullanılan kağıt filtreler yaklaşık 1.5 gramdır. Yani Chemex kağıt filtresi normal filtre kağıtlarından yaklaşık 3 kat daha ağırdır. Bunun anlamı ise kahvenize potansiyel olarak 3 kat daha fazla filtre kağıdı tadı gelme riskidir.

Bu yüzden sıcak suyla filtre kağıdı üzerinden duruluma işlemi Chemex'in olmazsa olmazıdır. Yani Chemex'te kahve demlemeye başlarken önce kağıt filtreyi Chemex'e yerleştirmeli, filte kağıdın üzerini dairesel hareketlerle sıcak suyla durulamalısınız. Bu işlem sonucunda Chemex filtresinin kağıt tadı kaybolacak, filtre kağıdı cama tam oturacak ve ekipmanınızı ısıtmış (pre-heat) olacaksınız.

Adım 3: 30 gram kahveyi ekleme ve bloom zamanı

Evde Chemex yapmanının üçüncü adımı filtreye 30 gram kahveyi dökmek ve bloom yapmaktır (sıcak suyu öğütülmüş kahvenin üzerinde dairesel hareketlerle gezdirerek dengeli bir demlenme süreci için kahve yatağı oluşturmak).

30 gram kahveyi Chemex'in ağzındaki filtreye dökün. Ardından kahve yapımında kullanacağız 60-75 ml sıcak suyu dairesel hareketlerle 10 saniye boyunca kahvenin üzerine dökün. Bu aşamada tüm kahvenin ıslanmasını sağlayın ve suyu saat yönünün tersi şekilde dökmeye gayret edin. Yani demliği sağdan sola değil; soldan sağa yönde gezdirin.

Sonra Chemex'i elinize alın dairesel hareketlerle ekipmanı hafifçe sallayın, yani swirl edin. Ardından 45 saniye boyunca kahvenizi dinlendirin.

45 saniye geçtikten sonra hassas yine dairesel hareketlerle 300 ml su daha eklemelisiniz. Yani bu aşama sonunda yaklaşık 60-75 ml + 300 ml su kullanmış olursunuz. Ardından 45 saniye kadar daha beklemeli ve demliğinizde kalan suyun tamamını eklemelisiniz. Ve Chemex kahveniz hazır! Filtreyi atıp kahveyi bardağınıza dökebilirsiniz.

Not: Tüm demleme süreci yaklaşık olarak 4 veya 4.5 dakika sürmeli.

Bu tariflerimiz de ilginizi çekebilir:

• Dünya Barista Şampiyonu James Hoffmann'dan French Press Tarifi
• Kilonuza Göre Günlük Kafein Limitinizi Hesaplayın
• Aeropress Nasıl Kullanılır?
• Doya doya içmelik 1 litrelik cold brew tarifi

African Hills Filtre Kahve 500 Gr

299.90TL