Moka pot, İtalya menşeli bir kahve demleme ekipmanının ve kahve demleme metodunun adıdır. İtalyan cezvesi olarak da bilinen Moka pot, İtalya’nın en popüler kahve demleme ekipmanıdır. Bu yönüyle Moka pot’u “İtalyan cezvesi” olarak da tanımlayabiliriz. Yani cezve bizim için neyse; Moka pot İtalyanlar için odur.
Espresso ise tüm dünyada en çok tüketilen iki kahveden birisidir. Ayrıca dünyanın en pahalı kahve ekipmanları genelde espresso makinalarıdır.
Espresso makinalarının pahalı olmasından dolayı özellikle kendi kahvesini kendi demleyip içen kişiler espresso muadili bir kahve demleme ekipmanı arayışında olabilmektedir.
Anisah’ın bu makalesinde bir kahve ve ekipman olarak Moka pot ile espresso’yu kıyaslayacağız.
Moka pot nedir ve nasıl çalışır?
Moka pot buhar basıncı kullanılarak çalışan bir ocak üstü kahve makinesidir. “Espresso muadili kahve ekipmanı” olarak da bilinen Moka pot; alt hazne, orta huni ve üst hazne olmak üzere 3 temel parçaya sahiptir.
Moka potun çalışma prensibi ise basitçe şöyledir:
- Alt hazneye su konulur ve bu su ocakta ısıtılır.
- Isınan su buhar oluşturur ve buhar gücüyle beraber basınç eşliğinde yükselmeye başlar.
- Basınçlı sıcak su yavaş yavaş Moka pot’un orta kısmındaki huni şeklindeki bölümüne yükselir ve öğütülmüş kahveyle buluşur.
- Sıcak su, bu kahvelerle etkileşime girer ve kahve demlenmiş olur.
- Son aşamada ise artık hazır olan kahve yukarı doğru çıkarak üst hazneye dökülür ve Moka pot’ta kahve demleme işlemi tamamlanmış olur.
Espresso nedir ve espresso makinesi nasıl çalışır?
Teknik olarak 7-11 barlık basınçla demlenen kahvelere espresso denmektedir.
Espresso aynı zamanda; latte, Americano, flat white, cappuccino, red eye, deadeye, black eye, ristretto ve macchiato gibi birçok popüler kahvenin temelidir (base).
Zaman zaman ismini telaffuz etmekte güçlük çektiğimiz bu havalı kahvelerin her biri aslında birer espresso türevidir. Espresso’nun üzerine süt veya su eklenerek hazırlanmaktadırlar.
Peki bir espresso makinesi nasıl çalışır?
Espresso makinaları birçok karmaşık aksamdan oluşsa da temel olarak kazan (boiler), su pompası (water pump), grup başı (grouphead) ve porta filtre (portafilter) olmak üzere 4 ana parçası vardır.
- Espresso makinesinin içindeki İlk adım, makinenin kazanında suyun uygun sıcaklığa kadar ısıtılmasıdır. (Bu sıcaklık tipik olarak 90°C ile 96°C arasındadır.)
- İkinci aşamada ise ısınan su; su pompası tarafından yüksek basınçla grup başına doğru itilir. (Bu basınç tipik olarak 9 ila 15 bar arasındadır)
- Üçüncü aşamada ise grup başına ulaşan sıcak su, porta filtreye aktarılır. Bu aşamada porta filtreye önceden yerleştirilmiş ve tamp edilmiş öğütülmüş kahve üzerine basınçlı su verilir.
- Son aşamada ise yüksek basınç altındaki sıcak su, kahve tanelerinin arasından geçerken kahvenin yağlarını, aromalarını ve renklendirici maddelerini çözer. Bu işlem sonucunda oldukça zengin ve yoğun bir kahve olan espresso elde edilir.
Espresso makinesinin çalışma prensibi kabaca bu şekildedir.
Moka pot ile espresso makinesinin temel farkları
Farklar |
Moka Pot |
Espresso makinesi |
Kullanım kolaylığı |
Kolay |
Zor |
Demleme süresi |
2-3 dakika |
30 saniye |
Öğütme boyutu |
Orta ile ince arası |
İnce (fine) |
Basınç |
1-2 bar |
7-11 |
Krema |
Krema vermez |
Zengin kremalı |
Temizlik/bakım |
Kolay |
Kısmen uğraştırıcı |
Taşınabilirlik |
Taşınması kolay |
Taşınması çok zor |
Fiyat |
Ucuz |
Pahalı |
Moka pot ve espresso’nun tatları birbirine benzer mi?
Moka pot her ne kadar “espresso muadili” bir kahve aparatı olarak bilinse de tadı espresso’dan bir hayli farklıdır. Her şeyden önce Moka pot, espresso’daki gibi yoğun ve zengin kremadan mahrumdur.
Öte yandan iki kahve ekipmanı da sert ve konsantre bir kahve yapar. Ancak birbirleriyle karşılaştırıldığında aralarındaki tat ve doku farkı oldukça belirgindir.
Espresso, moka pot’tan çok daha zengin, güçlü ve konsantredir. Ayrıca espreso, moka pot’tan daha fazla kafeine sahiptir.
Moka pot ve espresso makinasıyla evde yapılabilecek kahveler
Evinizde bir espresso makinesi varsa aşağıdaki kahvelerin tümünü sadece birkaç dakikada hazırlayabilirsiniz.
- Americano
- Americano misto
- White Americano
- Long Black
- Red eye, dead eye, black eye
- Macchiato
- Latte
- Cappuccino
- Ristretto
- Flat white
- Mocha
Espresso temelli bu kahveleri Moka pot’ta demlediğiniz kahveyle de yapabilirsiniz. Ancak moka pot’u temel (base) olarak kullanacağız bu kahveler espresso ile aynı tadı vermeyecektir. Çünkü moka pot, espresso makinesi kadar konsantre bir kahve demleyemez.
Moka pot mu yoksa espresso makinesi mi almalıyım?
Öncelikle; eğer evinizde bir espresso makinası varsa Starbucks’ta satılan birçok kahvenin aynısını -hatta daha iyisini- evinizde zahmetsizce kendi başınıza yapabilirsiniz.
Ancak espresso makinelerinin fiyatları oldukça pahalıdır. Ayrıca evde kahve demleme konusunda yeniyseniz direkt pahalı bir ekipmandan başlamak istemeyebilirsiniz. Moka pot tam da burada devreye girmektedir.
Eğer ev baristalığında yeniyseniz ve espresso makinesi almak için yeterli bütçeniz yoksa Moka pot alarak espresso’ya teknik olarak en yakın kahveyi elde edebilirsiniz.