Sepet
0
Bunları da Beğenebilirsiniz
Anisah’ın bu makalesinde dünyanın en pahalı kahvelerinden olan ve Misk kedisi isimli bir kedigilin sindirimiyle elde edilen Kopi Luwak, yani Luwak kahvesini anlatacağız.
Luwak kahvesi nedir?
Endonezcesi Kopi Luwak olan Luwak kahvesi; bilimsel ismi “Civettictis civetta" olan Asya Palmiye Misk kedisinden elde edilen özel bir kahvedir.
Dünyanın en pahalı kahvelerinden biri olarak bilinen Luwak kahvesi Misk kedisinin sindirim sisteminden elde edilmektedir.
Misk kedisi, kahvenin en ham hali olan kahve kirazlarını eşsiz koku alma yetisi sayesinde özenle seçerek yemeye başlar. Misk kedisinin midesindeki enzimler kahve kirazının etli kısmını parçalarken yeşil kahve çekirdeklerini ise kimyasal etkileşime soktuktan sonra dışkı olarak dışarı çıkarır. Ve ortaya kendine has aromasıyla Luwak kahvesi çıkar.
Kopi Luwak ne demek?
“Kopi” kelimesi Endonezcede kahve anlamına gelmektedir. Luwak kelimesi ise Endonezcede Asya Palmiye Misk kedisi anlamına gelir. Yani Kopi Luwak’ın anlamı Luwak kahvesi veya Palmiye Misk Kedisi Kahvesidir.
Luwak kahvesi hangi hayvanın midesinden elde edilir?
Luwak kahvesinin elde edildiği hayvanın bilimsel ismi "Civettictis civetta"dır. Kopi Luwak’ın midesinden çıktığı bu hayvanın yaygın ismi ise Palmiye Misk Kedisidir. Osmanlı’dan gelen ismi ise sivet, civet ve zebaddır. Palmiye Misk Kedisi ayrıca Güneydoğu Asya ve Sahraaltı Afrika’ya özgü bir kedigildir.
Öte yandan Misk Kedisinin insanlarla olan etkileşimi kahveden çok daha öncedir. Örneğin 1300’lü yıllarda Osmanlı sultanlarına sunulan eserlerde misk kedisinden elde edilen misk yağı ve kokuyla ilgili birçok bölümler bulunmaktadır. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinin 10. Cildinde de misk kedisinden elde edilen kokularla ilgili bolca bahis vardır.
Ayrıca 1600 ve 1700’lü yıllarda Hindistan’da egemen olan emperyalist devletlerin bu hayvanı keşfettiği görülmektedir. Batılı ülkelere ait Doğu Hindistan Şirketlerinin bu hayvandan elde edilen misk kokularını, yağlarını ve dışkıdan elde edilen diğer şeyleri Avrupa’ya taşıyıp pahalı çay, parfüm ve ilaç gibi çeşitli formlarda astronomik fiyatlarda sattığı bilinmektedir.
Luwak Kahvesi Nasıl Üretilmektedir?
Luwak kahvesinin üretimi ve paketlenmesi 5 aşama sonucunda tamamlanmaktadır.
1. Aşama: Kahve Kirazlarının Misk Kedisine Yedirilmesi
Luwak kahvesi üretiminin ilk aşaması Asya Palmiye Misk Kedisinin olgun kahve kirazlarını yemesiyle başlar. Bazı tesislerde Misk kedileri kafeslere kapatılır ve önlerine olgun kahve kirazları konur.
Daha insancıl tesislerde ise Misk kedilerinin özgürce dolaşabildiği yerleşkeler bulunur ve bu yerleşkelerin bilimum yerlerine kahve kirazları konur. Misk kedileri ise günlük doğal akışta bu kahve kirazlarını yer.
2. Aşama: Misk Kedisinin Kahve Kirazlarını Sindirme Süreci
Luwak kahvesi elde etmenin ikinci aşaması ise Misk kedilerinin kahve kirazlarını sindirmeye başlamasıdır. Misk kedileri onlarca olgun kahve kirazı arasından sadece en iyi kirazları seçip yemesiyle ünlenmişlerdir. Misk kedileri kahveleri yedikten sonra kirazların “etli” kısımları sindirilirken kahve çekirdekleri ise sindirilmeden kalır. Bu süreçte kahve çekirdekleri Misk kedisinin mide enzimleriyle etkileşime girer ve bunun sonucunda kahve çekirdeklerinin kimyasal yapısı değişir. Yani sindirim sonucunda Luwak kahvesinin kendine has tat profili ortaya çıkar.
3. Aşama: Misk Kedisinin Dışkılarının Toplanması ve İşlenmesi
Luwak kahvesi üretiminin üçüncü aşaması ise Misk kedilerinin boşaltım sonucunda yeşil kahve çekirdeklerini dışkılamasıdır. Sivet olarak da bilinen Misk kedileri; kahve kirazlarının etli kısımlarını yerken yeşil kahve çekirdeklerini ise bütün halde dışkılamaktadır. Bu aşamada Sivetlerin dışkıları toplanmaktadır.
4. Aşama: Kahve Çekirdeklerinin Dışkıdan Ayrıştırılması
Kopi Luwak’ın dördüncü adımı ise yeşil kahve çekirdeklerinin dışkıdan ayrıştırılıp temizlenmesidir. Çekirdeklerin hijyenik olması için tipik olarak temizlik işlemi su yardımıyla birkaç kez tekrarlanmaktadır.
5. Aşama: Luwak Kahvesinin Kurutulduktan Sonra Kavrulması ve Paketlenmesi
Luwak kahvesi elde etmenin son adımı ise Misk kedisinin dışkısından arındırılıp temizlenen yeşil kahve çekirdeklerinin kurutulduktan sonra kavrulması; gerekirse öğütülmesi ve paketlenmesidir.
Luwak kahvesi neden çok pahalı?
Kopi Luwak’ın dünyanın en pahalı kahvelerinden biri olmasının ardında onlarca sebep vardır.
Ancak en önemli sebeplerinden başında luwak kahvesi üretim sürecinin çok zor olması; yüksek işçilik maliyetleri, kahvenin oldukça özgün bir tada sahip olması, talebin yüksek arzın ise düşük olması, etik ve sürdürülebilir üretim maliyetleri gibi etkenler vardır.
Örneğin Misk kedileri kahve kirazlarının hepsini yemez. Sadece en kaliteli ve en olgun kahve kirazlarını yer. Bunun sonucunda sınırlı miktarda luwak kahvesi üretilir.
Ayrıca Misk kedilerinin dışkılarının sürekli toplanması ve yüksek işçilik maliyetiyle temizlenmesi, makineleşmeye uygun olmayan temizlik ve işlenme aşamaları, etik üretim için gerekli sertifikasyon maaliyetleri gibi unsurlar da luwak kahvesinin lüks ve pahalı sınıfına girmesi önemli etken olmuştur.
Luwak Kahvesinin Tadı Nasıl?
Misk kedileri heyecanlandığında, ajite olduğunda veya paniklediğinde midelerindeki kahveyi kıvamlı bir salgıyla birlikte boşaltım yoluyla dışarı atmaktadır. Bu sindirim süreci sonucunda ise kahve çekirdeklerinin tipik acılığı azalmakta ve olabilecek en pürüzsüz kıvama geldiği bilinmektedir.
Yani Misk kedilerinin midesindeki enzimler; kahve kirazlarının kimyasal yapısını iyi yönde değiştirmektedir. Ayrıca Misk kedilerinin sadece en olgun ve en kaliteli kahve kirazlarını yuttuğu söylenmektedir.
Luwak kahvesi helal midir?
Öncelikle Luwak kahvesinin anavatanı Endonezya adalarıdır. Endonezya Ulema Konseyine göre Luwak kahvesi helaldir. Ancak bu konuda %100 net bir görüş birliği yoktur.
İslama göre bir şeyin helal sayılması için hayvan refahı; yani ürünün elde edildiği hayvana eziyet etmemek, hayvana insani bir muamele göstermek çok önemlidir.
Kimi İslami otoriteler, Endonezya'daki bazı firmaların Luwak kahvesi üretmek için Misk kedilerini daracık kafeslere koyduğunu, kedileri günde 2-3 kez sopayla korkuttukları, hayvanı panikleterek bir an önce kahve dışkılamaları için yüksek ve ani gürültüye maruz bıraktıklarını söylemektedir. Bu yüzden de Luwak kahvesinin helal ve caiz olmadığını beyan etmektedirler.
Özetle, Misk kedisi hızlı kahve dışkılamak için korkuya ve paniğe muhtaçtır. Bu yüzden bazı üreticiler Misk kedilerini küçücük kafeslerde sürekli korkuya ve paniğe maruz bırakmaktadır. Bu sebeplerden ötürü bazı İslami otoriteler Luwak kahvesini helal kabul etmemektedir. Bazı otoriteler ise hayvana eziyet olmadıkça Luwak kahvesini helal kabul etmektedir. Bu sorunun nihai çözümü ise helal sertifikalı bir Luwak kahvesi markası aramak olabilir.
